Cần có quy hoạch tổng thể cho công nghiệp điện tử

Đây là ý kiến thống nhất của các đại biểu đưa ra trong hội thảo về ngành công nghiệp điện tử Việt Nam được tổ chức ngày 12-11 tại Hà Nội. Mặc dù được coi là ngành công nghiệp mũi nhọn nhưng sau hơn 10 năm phát triển, năng lực của ngành công nghiệp điện tử Việt Nam còn nhỏ bé, phát triển chưa ổn định và chưa đáp ứng được nhu cầu thị trường.

Toàn ngành hiện có khoảng hơn 200 doanh nghiệp (DN), phân bố chủ yếu ở TPHCM, Đồng Nai, Hà Nội. Nhìn chung các DN chủ chốt của ngành đều có quy mô vừa và nhỏ, khả năng cạnh tranh thấp, đại đa số đều tham gia vào loại hình chế tác đơn giản và lắp ráp.

Sản phẩm chính là hàng điện tử tiêu dùng, chiếm 40% tổng giá trị sản xuất toàn ngành, tiếp đó là các thiết bị thông tin  liên lạc chiếm 30%. Máy tính các loại chiếm khoảng 15% và 15% là hàng điện tử công nghiệp. Theo ghi nhận của các chuyên gia, thời gian qua Việt Nam đã đầu tư quá thiên lệch vào các sản phẩm điện tử dân dụng, chiếm 75% dự án với 85% vốn đầu tư. Sản phẩm chính của nhóm này là  tivi, radio-cassette, được sản xuất dưới dạng lắp ráp IKD với tỉ lệ nội địa hóa từ 20 - 60%. Đối với các sản phẩm khác, hầu hết các linh kiện không thể nội địa hóa và việc sản xuất phụ thuộc vào nhập khẩu CKD. Trong khi đó, kinh nghiệm của các nước đi trước cho thấy muốn phát triển mạnh ngành công nghiệp điện tử cần phải thực hiện song song công nghiệp lắp ráp  và công nghiệp chế tạo phụ tùng.

Ngành công nghiệp điện tử trong nước chưa phát triển mạnh do 6 nguyên nhân. Đó là: Bất lợi về thị trường. Là nước đi sau nên bị hạn chế về khả năng sáng chế. Đội ngũ lao động không có tay nghề cao và thiếu tác phong công nghiệp. Cơ sở hạ tầng thấp  kém. Quản lý vĩ mô yếu kém. Hệ thống DN điện tử Nhà nước yếu kém, không đủ sức chuyển dần sang sản xuất linh kiện, thiết bị gốc.